Walstraat (Werchter)

Kort

Straat waarvan de naam en het hoekig tracé herinnert aan de verdedigingswal in 1746-1747 aangelegd door het Frans leger tijdens de Oostenrijke Successieoorlog (1740-1748).

Duiding

De Oostenrijkse Successieoorlog was één van de vele oorlogen die de Europese vorstenhuizen in de 17de en 18de eeuw uitvochten. Aanleiding was de troonsopvolging in het Oostenrijkse rijk bij het overlijden van de Habsburgse keizer Karel VI in 1740. Oostenrijk werd gesteund door Groot-Brittannië en de Republiek der Verenigde Provinciën (ongeveer het huidige Nederland), en stond tegenover een coalitie van Pruisen, Beieren, Pruisen, Spanje en Frankrijk. Frankrijk viel in 1744 de Zuidelijke Nederlanden binnen (grosso modo het huidige België), dat toen Oostenrijks gebied was. In 1746 moesten de Oostenrijkers zich terugplooien achter de Dijle en Demer. Om de verovering van Zeeuws-Vlaanderen in de lente van 1747 te dekken, namen de Fransen stellingen in tussen Antwerpen en Namen in via Mechelen en Leuven. Werchter maakte deel uit van deze honderd kilometer lange Franse linie. Bij de Vrede van Aken (oktober 1748) trokken de Franse zich terug en werden de Oostenrijkers weer met open armen ontvangen.

De Dijle en Demer vormden een natuurlijke frontlinie. Op een aantal plaatsen bouwden de Fransen op de noordelijke oever bruggenhoofden uit: één daarvan was Werchter, met zijn brug en zijn strategische ligging aan de samenvloeiing van Dijle en Demer een uitgelezen uitvalsbasis voor de Franse eenheden. Werchter werd uitgebouwd tot een bolwerk. Rond het dorp werd in 1747 een droge gracht gegraven en met de uitgegraven aarde werd een wal aangelegd, waarop takkenbossen en vooruitstekende aangescherpte palen geplant werden. In de onmiddellijke omgeving werd alles met de grond gelijk gemaakt, zodat de vijand tijdig opgemerkt kon worden en zich niet kon verschuilen voor het moordend kruisvuur. Dat kruisvuur werd mogelijk doordat de aarden wal in zigzagvorm werd aangelegd. En dat zigzag-tracé is nog steeds herkenbaar in de Walstraat vandaag.

Het bruggenhoofd van Werchter, omgeven door een droge gracht en wal in zigzagpatroon, op een Franse militaire kaart uit 1749

Informatie en foto: dr. Bart Minnen, historicus verbonden aan de KU Leuven.