Hemelwater- en droogteplan wapent Rotselaar tegen klimaatverandering

Zopas keurde de gemeenteraad van Rotselaar het gemeentelijk hemelwater- en droogteplan goed. Het plan kwam er na een intensieve samenwerking tussen de gemeente, Fluvius, de waterloopbeheerders en verschillende partners. Het ambitieuze plan bepaalt hoe Rotselaar zal omgaan met regen en droogte en telt in totaal 95 concrete acties.

Het komt meer en meer voor dat er erg veel water valt op korte tijd, wat overstromingen veroorzaakt. We moeten het water langer kunnen opvangen en gecontroleerd laten afvloeien, door bufferbekkens maximaal in te zetten en het waterwegennetwerk uit te breiden en goed te onderhouden. Grachten spelen hierbij een belangrijke rol. Er wordt een grachtenbeheerplan opgemaakt om grachten goed te onderhouden en frequenter te ruimen. De gemeente wil zo grachten open houden en waar nodig ook heropenen en terug volwaardig in gebruik nemen.

Het is een van de acties van het nieuwe hemelwater- en droogteplan, een ruimtelijke visie over hoe de gemeente op lange termijn omgaat met hemelwater en droogte. Hemelwater is het geheel aan regen, sneeuw, hagel en dooiwater. Het plan is een leidraad voor een duurzaam waterbeleid en geeft heel wat handvaten voor de knelpunten van de klimaatsverandering. Het plan bevat voorstellen om de gevolgen van waterloverlast en verdroging te beperken, gebundeld in 95 acties.

We worden ook in onze streken concreet geconfronteerd met de gevolgen van de klimaatverandering. Overvloedige regen op een zeer korte periode en langdurige droogte wisselen elkaar af. Hierop moeten we goed voorbereid zijn. We blijven ons sterk inzetten om de klimaatverandering tegen te gaan door significante beleidswijzigingen, die ook een impact hebben op onze gewoontes en op ons gedrag. Daarnaast moeten we ons ook duurzaam aanpassen aan de gevolgen van de klimaatverandering, door bijvoorbeeld water langer vast te houden op de geschikte locaties.

Globale visie

De conclusies na de wateroverlast in de zomer van 2021 waren een belangrijke input voor dit hemelwater- en droogteplan. Het plan is gebaseerd op het gemeentelijke beleidsplan, het gemeentelijk klimaatactiepan, het nieuwe mobiliteitsplan en het gemeentelijke woonzoneringsplan. Die plannen hebben elk hun eigen insteek, maar kunnen niet los van elkaar gezien worden. Dit zorgt voor een globale visie en biedt een goed overzicht voor de verschillende betrokken overheidsdiensten en partners.

Nauwe samenwerking

Het plan kwam tot stand door een intense samenwerking tussen in de eerste plaats de gemeente Rotselaar en Fluvius, maar ook de Vlaamse Waterweg, de Vlaamse Milieumaatschappij , Watering De Molenbeek en de provincie Vlaams-Brabant. Daarnaast werd er ook advies gevraagd aan Aquafin, het Agentschap Wegen en Verkeer, het Agentschap voor Natuur en Bos, Regionaal landschap Noord-Hageland, Interleuven, Natuurpunt Rotselaar, de milieuadviesraad, de Gemeentelijke Commissie voor Ruimtelijke Ordening, de landbouwraad en de gemeenteraadscommissie.

De overstromings- en droogteproblematiek stopt natuurlijk niet aan de gemeentegrenzen. Door zoveel mogelijk partners te betrekken bij het proces, wijzen alle neuzen in dezelfde richting. Het resultaat is een breed gedragen plan met een uitgebreide inventarisatie van de huidige toestand, een toekomstvisie voor een integraal waterbeleid en een actiepuntenlijst met 95 concrete maatregelen die Rotselaar water- en klimaatbestendig moeten maken.

Ontharden

De verschillende acties worden onderverdeeld en gegroepeerd in verschillende thema’s die een breed pallet van maatregelen mogelijk maakt: de afstroom van regenwater of modderstroom vermijden, afzonderlijk ontharden, het hergebruik van regenwater, infiltratie, bufferen en vertraagd afvoeren van regenwater, een waterlopen- en grachtenbeheer en veerkrachtige valleigebieden.

Ruimte is schaars en eindig, we moeten er allemaal zorgvuldig mee omspringen. Woningen en tuinen nemen 1/5de van ons grondgebied in moeten we hier maximaal water op eigen terrein houden en bergen. De open ruimte (onze akkers en natuur) staan al onder druk en we zullen deze moeten bewaken want ze leveren maximaal levensnoodzakelijk ecosysteemdiensten. Daarom moet de verharding ook op private woonpercelen beperkt worden, gekoppeld aan de perceelgrootte en maximaal waterdoorlatend worden aangelegd.

Hergebruik van hemelwater

De beschikbare bedrijfsruimte moet geoptimaliseerd worden. Daarnaast heeft de gemeente ook een voorbeeldfunctie: daken van openbare gebouwen zullen ingericht worden als groendaken en water op gemeentelijke daken wordt maximaal hergebruikt. Ook op openbaar domein moet er zo veel mogelijk hemelwater infiltreren, door het water af te voeren naar groenzones, wadi's en boombunkers. De gemeente zal verder inzetten op minder verharding en het ontharden op publiek domein.

De gemeente engageert zich om inwoners, bedrijven en private instellingen om hemelwater op te vangen en ter plaatste te hergebruiken door samenaankopen te organiseren voor hemelwaterputten, infiltratievoorzieningen en hergebruikinstallaties. Het aanleggen van regenwaterputten en groendaken is nu al verplicht bij nieuwe bebouwing, in de verordening 'Wonen in meervoud'.

Ook het kader voor bronbemalingen wordt verder uitgewerkt. Bronbemaling is het tijdelijk oppompen van grondwater in functie van bouwwerken. Dit water moet lokaal terug infiltreren. Ook de mogelijkheden rond hergebruik van grondwater moeten maximaal benut worden. Bij grote projecten wordt het water ter beschikking gesteld van de inwoners, landbouwers en gemeentelijke diensten via een container met aftappunt.

Lokaal warmteactieplan

Bestaande en nieuwe lokale maatregelen bij hittegolven worden vastgelegd in een lokaal warmteactieplan, ter versterking van het Vlaams warmteactieplan. Bijkomend wordt ook een lokaal bijzonder nood- en interventieplan droogte wordt onderzocht, aanvullend op de bestaande bovengemeentelijke nood- en interventieplanning.